Harde kritiek Inspectie SZW op gemeenten

De Inspectie SZW vindt dat gemeenten te weinig doen om mensen met een lange afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te krijgen. De focus ligt op ‘makkelijk bemiddelbaren’. Margot Limburg 20 mrt 2013 13 reacties. Gemeenten slagen er niet goed in om uitkeringsgerechtigden met een arbeidsbeperking aan het werk te krijgen. Ook begeleiden gemeenten deze groep onvoldoende. Deze harde kritiek staat in het rapport Werken met beperkingen van de Inspectie SZW, de opvolger van de Arbeidsinspectie. Divosa en de VNG reageren geprikkeld.

Geen goed beeld

Volgens de inspectie hebben professionals die mensen aan het werk moeten helpen geen goed beeld van de kenmerken en arbeidsmogelijkheden van mensen met een arbeidsbeperking. Daarbij aangetekend dat het UWV een iets beter beeld heeft van de beperkingen van iemand die in de Ziektewet zit dan gemeenten van mensen die in de Wwb zitten.

Makkelijk

Eén van de oorzaken van het niet-slagen is dat gemeenten geen onderscheid maken tussen mensen met en zonder een arbeidshandicap. En dan wordt er vaak voor gekozen om mensen zonder handicap – die makkelijker te begeleiden zijn – aan een baan te helpen. De inspectie wijst erop dat mensen met een beperking die niet begeleid worden het risico lopen op een nog grotere afstand van de arbeidsmarkt.

Te weinig geprikkeld

Professionals zijn te weinig bezig met het creëren van mogelijkheden voor arbeidsgehandicapten, aldus het rapport. Ze richten zich te veel op het binnenhalen van reguliere vacatures die niet geschikt zijn voor mensen met een arbeidshandicap. Bovendien worden professionals te weinig geprikkeld om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt naar werk te begeleiden. Targets zijn er nauwelijks en als ze er al zijn, zijn ze onduidelijk of eenvoudig te halen.

Financieel belang

Uit een enquête onder de gemeentelijke professionals blijkt dat veel leidinggevenden er bewust voor hebben gekozen om zich te richten op de groepen klanten die relatief snel weer uit de bijstand kunnen stromen, (trede 4). Deze aanpak is mede ingegeven door de bezuinigingen. Gemeenten hebben er immers financieel belang bij dat er veel mensen uitstromen en die uitstroom is het eenvoudigst te realiseren bij mensen in trede 4.

Kostbaar

Om mensen met een arbeidshandicap te testen zijn medisch-arbeidsdeskundigen nodig. Gemeenten hebben deze vaak niet in huis en het is bovendien kostbaar. Lang niet altijd kopen gemeenten die kennis daadwerkelijk in waardoor het moeilijk is te weten wat de mogelijkheden en onmogelijkheden van een werkzoekende zijn.

Afspraken over aanbestedingen

De inspectie ziet ook positieve ontwikkelingen, met name bij de aanpak van het UWV. De uitkeringsinstantie verbetert de actieve werkgeversbenadering op de 30 regionale werkgeversservicepunten die het UWV heeft ingericht. Gemeenten maken in steeds vaker afspraken met werkgevers bij gemeentelijke aanbestedingen over het in dienst nemen van Wwb’ers.

Geschreven in 2009

De Vereniging Nederlandse Gemeenten en Divosa hebben kritiek op het rapport. Ze vinden dat er onvoldoende aandacht is voor het feit dat Nederland op dit moment met de derde recessie op rij te maken heeft. In een recessie wordt het altijd moeilijker om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk te begeleiden, stellen de twee. ‘Uw onderzoek is waardevol, en bevat belangrijke aanbevelingen. Maar lijkt geschreven in de wereld van voor 2009, schrijft Divosa-voorzitter René Paas.

Verbeterpunten

Maar de inspectie wuift de kritiek weg. Ze stelt dat er niet is geoordeeld over de bereikte resultaten maar over de wijze van begeleiding: ‘Ook als er geen sprake is van een recessie zijn deze verbeterpunten van toepassing’.

Participatiewet

Staatssecretaris Jetta Klijnsma, die het rapport naar de Kamer heeft gestuurd, benadrukt in een reactie op het rapport dat met de komst van de Participatiewet en de quotumregeling belangrijke stappen worden gezet voor mensen met een arbeidshandicap. Ze ziet in de nieuwe regels een belangrijke ondersteuning voor gemeenten en UWV. Bovendien zal de quotumregeling bijdragen aan een cultuuromslag bij werkgevers, zodat het normaal wordt dat mensen met een arbeidsbeperking werkzaam zijn binnen reguliere bedrijven.

Bron: Binnenlands Bestuur