ARTIKEL Gevolgen Regeerakkoord Rutte – Samsom

De fractievoorzitters Rutte en Samsom presenteerden deze week het regeerakkoord. Daaruit blijkt onder meer dat het wetsvoorstel Werken naar Vermogen wordt vervangen door een nieuwe Participatiewet. Wij hebben een toelichting op de paragraaf Sociale Zekerheid geschreven.

De gevolgen voor de WWB:

  • De huishoudinkomens toets wordt vervangen door een huishouduitkeringstoets dit om stapeling van uitkeringen achter 1 voordeur te voorkomen.
  • Er gaat voortaan een arbeids- en re-integratie plicht gelden voor iedereen. Er zijn geen categoriale ontheffingen meer.
  • Er komt een plicht tot tegenprestatie naar vermogen voor iedereen.
  • Individuele ontheffing arbeidsplicht heeft een tijdelijk karakter.
  • Permanente ontheffing arbeids- en re-integratieplicht bestaat alleen nog voor mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn.
  • Wanneer de sollicitatie plicht niet wordt nageleefd is de Gemeente verplicht de WWB uitkering drie maanden te stoppen.
  • De naleving van de WWB verplichtingen worden strikter gehandhaafd.
  • De sancties bij het niet naleven van verplichtingen worden geüniformeerd.
  • De mogelijkheden voor Bijzondere bijstand voor daadwerkelijk gemaakte kosten worden verruimd.
  • Mensen die langdurig van een laag inkomen rond moeten komen zonder zicht op verbetering  krijgen op individuele basis een toeslag.
  • De 9 kind regelingen worden teruggebracht tot maximaal 4 regelingen.

Het wetsvoorstel Werken naar Vermogen wordt vervangen door een nieuwe Participatiewet, in te voeren op 1 januari 2014. Hierin zal een quotumregeling voor het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten door grotere werkgevers. Voor bedrijven met minder dan 25 medewerkers komt een uitzonderingsregeling. Naarmate het aantal Wsw-plaatsen afneemt, neemt het aantal reguliere plaatsen voor arbeidsgehandicapten toe. De bedoeling is dus dat deze quotumregeling  arbeidsgehandicapten aan het werk helpt.  Het quotum wordt vanaf 1 januari 2015 stapsgewijs in zes jaar ingevoerd en loopt uiteindelijk op tot 5%. Een bedrijf dat niet aan het quotum voldoet wordt beboet met 5.000 euro per werkplaats voor een arbeidsgehandicapte.

De vraag is natuurlijk of een verplichting het beoogde doel zal bereiken wanneer een werkgever niet gemotiveerd is om met arbeidsgehandicapten te willen werken. Stel je het maar eens voor: werkgever voelt zich verplicht en moet een arbeidsgehandicapte die aanpassingen en begeleiding nodig heeft. De kans op nieuwe uitval (knipperlicht effect) lijkt dan aanmerkelijk groter en zal arbeidsintensief worden voor werkgevers, Sociale Diensten en mogelijk UWV.  Verder zou het zo kunnen zijn dat een aantal werkgevers die geen zin hebben in het aannemen van arbeidsgehandicapten gewoonweg de afkoopsom van 5000 euro willen betalen hetgeen wel goed is voor de staatskas maar niet voor de arbeidsgehandicapten.

Ten opzichte van het wetsvoorstel Werken naar Vermogen bevat de Participatiewet de volgende wijzigingen:

  • De herbeoordeling voor jongeren die al een arbeidsongeschiktheidsuitkering

(Wajong) hebben en de verlaging van de uitkering zal worden geschrapt.

  • De instroom in de sociale werkvoorziening in zijn huidige vorm stopt met ingang van 1 januari 2014.
  • Gemeenten krijgen binnen de wettelijke kaders ruimte om zelf beschut werk als een voorziening te organiseren. Er is geld om via deze voorziening structureel uiteindelijk dertigduizend werkplekken te realiseren afgestemd op honderd procent van het wettelijk minimumloon.
  • De verplichting voor gemeenten om één op de drie vrijgevallen plaatsen in de sociale werkvoorziening op te vullen vervalt.
  • Voor zover werknemers voor een loon onder het wettelijk minimumloon werken, is dat altijd tijdelijk en groeit het totaal van loon en aanvullende uitkering toe naar het wettelijk minimumloon.
  • Op basis van de evaluatie van de lopende experimenten met loondispensatie wordt een beslissing genomen over de maatvoering en invulling hiervan.
  • Op de bij gemeenten en UWV beschikbare re-integratiemiddelen wordt een doelmatigheidskorting doorgevoerd, mede in het licht van grote decentralisaties zoals bij de Participatiewet.

In de Participatiewet worden de WWB, de Wsw en een deel van de Wajong samengevoegd. Voor deze doelgroep wordt een systeem van loondispensatie geïntroduceerd zoals dat nu in de Wajong bestaat.

De Participatiewet komt dus op veel onderdelen overeen met de oorspronkelijke Wet werken naar vermogen zo kunnen we wel concluderen.

Opmerkelijk te noemen is dat de re-integratie budgetten van UWV en Gemeenten fors worden gekort uiteraard om te besparen, terwijl het adagium juist is dat we een populatie die veelal langer uit het arbeidproces weer aan het werk willen krijgen. Daarnaast hebben we te maken met toenemende werkloosheid.

Verder is de vraag of Gemeenten voor de ingangsdatum 1 januari 2014 alle taken die genoemd zijn in de Participatiewet kunnen uitvoeren. Met name het nagaan van de sollicitatieplicht is lastig en complex in de uitvoering, laat staan het opleggen van sancties zo leren ons de ervaringen uit het verleden. Kortom Gemeenten zullen alle zeilen bij moeten zetten om de Participatiewet uit te voeren zoals deze bedoeld is.

In een eerste reactie noemen VNG en Divosa het positief dat het nieuwe kabinet kiest voor het verder doorzetten van de decentralisaties en voor het in één Participatiewet integreren van Wwb, Wsw en deel van de Wajong. Maar dat de extra bezuinigingen en voorgestelde schaalvergroting dragen, aldus de gemeenten, niet bij aan een goede uitvoering van de gemeentelijke taken.

We kunnen dan ook tot de conclusie komen dat hetgeen tijdens het SV Café Live debat van 26 januari 2012 gezegd is nog steeds actueel is. Aan dit debat hebben de volgende personen deelgenomen: Christien Bronda (directeur Sociale Dienst Rotterdam), Sadet Karabulut (lid 2e kamer SP), Fred Paling (lid RvB UWV), Rene Paas (voorzitter Divosa), Loek Beeren (oprichter Colour Kitchen), Kees Tamboer (journalist en auteur), Michel van Lookeren (arbeidsdeskundige). Het debat stond onder leiding van Harmke Pijpers en is hier te bekijken.

De gevolgen voor de WW:

De duur van de werkloosheid wordt vanaf 1 januari 2014 gesteld op maximaal 12 maanden op basis van het laatstverdiende loon. Daarna wordt de ww uitkering nog 12 maanden gebaseerd op het minimumloon. Dit is fors lager dan de huidige maximale duur van 38 maanden. De kans op de toestroom vanuit de WW naar de WWB wordt hierdoor aanmerkelijk groter.

De ontslagprocedure wordt aangepast. Werkgevers die personeel willen ontslaan moeten advies vragen bij UWV. Ook bij een negatief advies kan een werkgever tot ontslag overgaan. Werknemers kunnen uiteraard achteraf bezwaar maken bij de kantonrechter.

Mensen die na een dienstverband van langer dan 1 jaar worden ontslagen (of als het contract niet wordt verlengd) hebben recht op een transitiebudget van een kwart maandsalaris per gewerkt dienstjaar. Dit bedrag heeft een maximum van vier maandsalarissen en is bijvoorbeeld bedoeld voor omscholing.

Door het regeerakkoord wordt het voor werkgevers makkelijker om personeel te ontslaan dus. En in minder gevallen kunnen werknemers aanspraak maken op een vergoeding. Werknemers hebben alleen nog recht op een ontslagvergoeding als het ontslag onterecht is of aan de werkgever te wijten valt. De maximale ontslagvergoeding wordt verlaagd naar een half maandsalaris per dienstjaar, met een maximum van 75.000 euro.

De vraag is nog wel wie het transitiebudget gaat beheren. Mag dit budget uitsluitend worden gebruikt voor arbeidstoeleiding? En wie wordt verantwoordelijk gemaakt voor de juiste besteding van het budget. En stel dat deze kosten minder zijn dan het transitiebudget. Wat gaat er gebeuren met het resterende bedrag. Kan een medewerker zowel een transitiebudget en een ontslagvergoeding ontvangen.

In de loop van de tijd zal er wel meer duidelijkheid komen. Wij houden u uiteraard op de hoogte. Volg onze berichtgeving op deze website, of via www.twitter.com/svcafenl.

Auteur: Robert van Dijk, mede-oprichter SV Land en initiatiefnemer SV Café

Adresgegevens

SV Land
Röntgenlaan 13
2719 DX Zoetermeer
Routebeschrijving

Nieuwsbrief